Z cyklu: ATLAS DZIWADEŁ – ROŚLINY
Po raz pierwszy w życiu ujrzałam ten cud natury w szklarni duńskiego ogrodu botanicznego w Aarhus. Był to Phyllanthus angustifolius, czyli liściokwiat wąskolistny - gatunek, który narodził się na Karaibach. Zachwyciło mnie w nim to, że wydawał kwiaty w postaci małych „bukiecików” na brzegach liści. Kwitnące liście? Postanowiłam go lepiej poznać.
PLANT ID
LIŚCIOKWIAT WĄSKOLISTNY
łac. Phyllanthus angustifolius,
ang. Foliage flower, Swordbush, Duppy bush
- pozycja systematyczna: królestwo: rośliny; klad: rośliny naczyniowe; klasa: okrytonasienne; klad: różowe; rząd: malpigiowce; rodzina: liściokwiatowate; rodzaj: liściokwiat; gatunek: liściokwiat wąskolistny;
- występowanie: w strefie tropikalnej i subtropikalnej na całym świecie;
- cechy: wiecznie zielony krzew, jednopienny, owadopylny;
- ciekawostki: ma łodygi łudząco podobne do liści, co w okresie kwitnienia daje złudzenie, że to liście zakwitły; jego drobne kwiatki pachną jak chipsy kukurydziane.
Niemal wszyscy przedstawiciele rodzaju Phyllanthus (liściokwiat) mają pewną zdumiewającą cechę budowy: od pionowo ustawionej łodygi odchodzą poziomo łodygi boczne łudząco podobne do liści. W dodatku ich brzegi są obsypane kwiatami. Wygląda to, jak gdyby liście zakwitły. Tymczasem prawdziwe liście na pionowych łodygach uległy redukcji do brązowawych łuseczek.
Dlaczego liście zanikają i dlaczego łodygi udają liście? Prawdopodobnie jest to adaptacja do suchego klimatu - aczkolwiek w tym przypadku nie całkiem się to zgadza, bowiem liściokwiaty występują także w klimacie wilgotnym, a łodygi wyglądające niczym liście tracą wodę tak samo jak prawdziwe liście. W każdym razie odcinki łodyg przekształcone w twory liściopodobne i przeprowadzające fotosyntezę nazywa się w botanice gałęziakami. A jeżeli bezpośrednio z gałęziaków wyrastają kwiaty, mówi się o zjawisku kauliflorii, czyli pojawianiu się kwiatów na pniach i gałęziach (post na ten temat można znaleźć TUTAJ).
Liściokwiat wąskolistny ma drobne, różowe kwiatki, rozdzielnopłciowe i zebrane w wierzchotkowate kwiatostany, składające się z 1-3 kwiatów żeńskich i 2-5 kwiatów męskich. Po zapyleniu rozwijają się z nich drobne, kuliste owoce zielonożółtej barwy - rzecz jasna zlokalizowane tam, gdzie kwiaty, czyli na brzegach „liści”. Co ciekawe, drobne liście wykształcają się… na nasionach!
Liściokwiat wąskolistny kwitnie i owocuje przez cały rok. Jest odporny na suszę. W niektórych miejscach na świecie jest hodowany jako roślina ozdobna, przy staraniach ogrodników także w wersji doniczkowej.
Znacznie większą karierę zrobił jednak inny gatunek liściokwiatu, pochodzący z Himalajów: liściokwiat garbnikowy. Prezentuje się zupełnie inaczej niż nasz bohater i nie jest już tak interesujący anatomicznie. Należy do roślin drzewiastych o liściach robiących wrażenie pierzasto złożonych, lecz w rzeczywistości pojedynczych. Kwiaty wyrastają z kątów liści.
Jadalne owoce liściokwiatu garbnikowego, zwane amla, mają żółtozielony kolor i kwaśny smak (podobno jeden owoc wielkości mirabelki zawiera tyle witaminy C, co dwie cytryny). Robi się z nich przetwory, uważane za bardzo zdrowe. Owoce liściokwiatu garbnikowego zawierają "dobrą chemię", tzn. garbnikowe substancje przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwnowotworowe oraz pobudzające układ odpornościowy. Od niepamiętnych czasów susze, wyciągi i papki z tej rośliny stosowano w tradycyjnej medycynie hinduskiej. Dziś w sprzedaży są setki rozmaitych preparatów leczniczych i kosmetycznych bazujących na owocach i liściach liściokwiatu garbnikowego. Wieść niesie, że odmładzają i działają jak afrodyzjak. Stosuje się je także w medycynie weterynaryjnej. Ciekawym zastosowaniem jest podawanie ich gołębiom pocztowym, by były silne i zdrowe, co ma zaprocentować podczas zawodów w lataniu.
© Agata A. Konopińska
ŹRÓDŁA:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Myślenie nie boli. Nieprzemyślane komentarze mogą :)